Phụ Nữ Trong Kinh Thánh Bài 2




Aga 
Người con gái nô l Ai-c
(Bài 2)

Kính thưa quý độc gi, qua trang Ph N Trong Kinh Thánh k trước, chúng ta đã biết mt vài điu v bà A-ga như sau: A-ga là cô gái nô lAi-cp được Áp-ra-ham mua khi ông sang Ai cp tránh nn đói. A-ga là nàng hu ca Sa-ra, v Áp-ra-ham. Sau mt thi gian ch đợi không thy li ha ca Chúa được thành, Sa-ra đã dùng A-ga làm con c trong mưu tính có v như là khôn ngoan ca bà. Mưu tính đó là cho A-ga làm hu thiếp ca Áp-ra-ham để nàng sinh con cho ông bà. Tuy nhiên, khi biết mình có thai thì A-ga thay đổi thái độ, t v khinh khi bà ch. Điuđó khiến Sa-ra tc gin, bà phàn nàn vi chng và khi được chng cho phép, bà bt đầu hành h A-ga. 

A-ga trong cnh khn cùng 
T khi Áp-ra-ham nói vi Sa-ra: “Ny con đòi đó  trong tay ngươi, phân x th nào mc ý ngươi cho va d,” có l bà Sa-ra đã đối x vi A-ga rt tàn t. Vì thế dù biết mình yếu đui và cô đơn, A-ga đã phi b nhàđi trn. Ra khi nhà Áp-ra-ham, A-ga không biết đi đâu nên nàng định quay tr v quê hương là Ai cp. Chúng ta biết điu đó vì Kinh Thánh ghi rng thiên s ca Đức Giê-hô-va thy A-ga “nơi mé đường đi v Su-rơ.” Su-rơ  địa đim gn biên gii Ai cp. Sáng thế ký 16:6,7 ghi: “Đon Sa-rai hành h A-ga thì nàng trn đi khi mt người. Nhưng thiên s ca Đức Giê-hô-va thy nàng  trong đồng vng, gn bên sui nước, nơi mé đường đi v Su-rơ.” Vì bà ch hành h, A-ga b nhà đi trn. Theo lut thi đó, nô l hoàn toàn thuc quyn s hu ca ch, không có phép trn đi khi nhà ch, bt c vì lý do gì. Hành động ca A-ga là sai, vì nàng b trn ch không phi được ch cho phép đi. Dù Sa-ra cư xkhông phi l và thiếu lòng nhân đối vi mt người nô l, nhưng A-ga không có phép b nhà ch đi. 

lady_wjar




Ra khi nhà Áp-ra-ham, A-ga không nhng vi phm lut nhưng cũng  trong mt hoàn cnh tht cùng khn: Mt ph n yếu đui đơn độc, mt mi vì đang có thai, li không nơi che mưa nng, không ch nm ngh,  trong mt nơiđầy dy thú d, rn rết. Nếu gp được người chưa chc đó là người tt, s cu mình. A-gađương đầu vi mt hoàn cnh tht đen ti. Không biết đi đâu, cũng không biết cu cu ai, nàng bèn nghĩ đến Ai cp, nơi quê hương đó có th nàng s tìm được s giúp đỡ. Nghĩ thế, A-ga đi v hướng Su-rơ, gn biên gii Ai cp. 

A-ga gp thiên s ca Chúa 
Đức Chúa Tri biết rõ hoàn cnh khn cùng ca A-ga nên Ngài đã sai thiên s đến giúp. Kinh Thánh ghi: “Nhưng thiên s ca Đức Giê-hô-va thy nàng trong đồng vng gn bên sui nước, nơi mé đường đi v Su-rơ, thì hi rng: Hi A-ga, đòi ca Sa-rai, ngươi  đâu đến và s đi đâu? Nàng thưa rng: Tôi lánh xa mt Sa-rai, ch tôi” (Sáng 16:7, 8). A-ga thành tht tr li thiên s là nàng đi trn khi ch là Sa-rai. Thiên sthy hoàn cnh nguy him và tuyt vng ca A-ga, cũng biết điu nàng làm là không đúng nên thiên s đã khuyên bo, khích l và hướng dn nàng tht tn tình. Kinh Thánh ghi: “Thiên s ca Đức Giê-hô-va dy nàng rng: ngươi hãy tr v ch ngươi và chu ly dưới tay người. Thiên s ca Đức Giê-hô-va li phán rng: Ta s thêm dòng dõi ngươi nhiu,đông đảo đến đỗi người ta đếm không đặng na. Li phán rng: Ny, ngươi đang có thai, s sanh mt trai, đặt tên là Ích-ma-ên; vì Đức Giê-hô-va có nghe s su kh ca ngươi. Đứa tr đó s như mt con la rng, tay nó s địch cùng mi người, và tay mi người địch li nó. Nó s v phía đông, đối mt cùng hết thy anh em mình” (Sáng 16:9-12). 

Đức Chúa Tri là Đấng yêu thương nhưng cũng là Đấng thánh khiết và công bình, Ngài mun giúp A-ga nhưng trước hết, nàng phi vâng li Chúa, làm điu mình phi làm. Chúa biết vì sao A-ga đi vào nơđồng vng nhưng Ngài vn hđể xem A-ga tr li như thế nào. Khi thy A-ga nói tht, Chúa bo: “Hãy tr v vi ch ngươi và chu ly dưới tay người.” Đây là mt mng lnh tht khó cho A-ga vâng theo. Vì không chu ni s đối x tàn ác ca Sa-rai, A-ga đã phi chy trn. Bây githiên s bo nàng hãy tr v, chu ly dưới tay chĐể an i và khích lA-ga, Chúa ha Ngài s làm cho dòng dõi ca A-ga thêm nhiu, đôngđảđến ni người ta không đếđược. Chúa s ban cho nàng mđứa con trai, vì Ngài đã nghe ni su kh ca nàng. 

lady_despair




Dù A-ga là mt nô l ngoi bang, người Ai cp, mt dân tc th hình tượng và không nhìn biếtĐức Chúa Tri, nhưng có l trong thi gian sng vi gia đình Áp-ra-ham, bà nhìn thy đức tin trong đời sng ca ch mình nên bà đã nhnĐức Chúa Tri ca Áp-ra-ham làm Đức Chúa Tri ca chính mình. Ti bên giếng nước trong đồng vng, A-ga đã gp Chúa mt cách c th và cá nhân. Đức tin ca A-ga được cng c, nàng kinh nghim s thăm viếng ca Chúa nên nàng gi Chúa là “Đức Chúa Tri hay đoái xem.” Kinh Thánh ghi: “Nàng gi Đức Giê-hô-va mà đã phán cùng mình, danh là “Đức Chúa Tri hay đoái xem,” vì nàng nói rng: Chính ti đây tôi há chng có thy được Đấngđoái xem tôi sao? Bi c y, người ta gi cái giếng ny  v khong gia ca Ca-đe và Bê-re, là giếng La-chai-roi” (Sáng thế ký 16:13,14). 

Dù A-ga là người bt toàn, bà có li vì đã kiêu ngo, xem thường ch khi thy mình hơn ch, nhưng Đức Chúa Tri vn yêu thương và đoái đến A-ga. Chúa vn cho nàng cơ hi được hưởng ơn lành ca Chúa, nhưng nàng phi vâng li Ngài. Ngày nay chúng ta cũng là nhng con người bt toàn, làm nhiu điu không đẹp lòng Chúa. Tuy nhiên không vì vy mà Chúa b mc chúng ta, nht là khi chúng ta rơi vào nhng hoàn cnh bi đát tuyt vng. Trái li, nếu chúng ta có đức tin và sn sàng thun phc ý Chúa, Ngài s đoái xem, hướng dn và cu giúp chúng ta ra khi hoàn cnh khó khăn. 

A-ga vâng li thiên s 
Tuy Kinh Thánh không nói rõ ràng nhưng chúng ta biết A-ga đã tin vào li ha ca Chúa và đã vâng li Chúa, quay tr v nhà Áp-ra-ham, vì Kinh Thánh ghi rng nàng đã sinh con trong nhà Áp-ra-ham. Sáng thếký 16:15-16 ghi: “Ri nàng A-ga sinh được mt con trai, Áp-ram đặt tênđứa trai đó là Ích-ma-ên. V li, khi A-ga sinh Ích-ma-ên cho Áp-ram, thì Áp-ram đã được tám mươi sáu tui.” A-ga không nhng vâng li thiên str v nhà ch và sinh con trong nhà ch nhưng nàng cũng nói cho Áp-ra-ham biết tên thiên s đặt cho đứa bé, vì thế Áp-ra-ham đặt tên nó là Ích-ma-ên, đúng như li thiên s phán bo. Trong hon nn, A-ga đãđược Chúa thăm viếng, an i. Ngài ha ban phước cho con ca A-ga, nhưng trước hết nàng phi vâng theo li Ngài phán dy. Điu Chúa mun A-ga vâng theo tht là khó chp nhn và đi ngược vi điu nàng mong ước nhưng A-ga đã vâng li và Chúa đã ban phước cho nàng. 

A-ga không nhng vâng li Chúa, tr li nhà ch Áp-ra-ham nhưng bà cũng đã bng lòng sng dưới quyn ca ch, trong mt khung cnh thiếu yêu thương, thiếu t do trong sut mt thi gian dài. Kinh Thánh cho biết, khi Ích-ma-ên ra đời, Áp-ra-ham được 86 tui và cũng cho biết, khi Y-sác, đứa con ca li ha, được sinh ra thì Áp-ra-ham đã 100 tui (Sáng 21:5). Như vy A-ga đã tiếp tc sng trong nhà Áp-ra-ham sut 14 năm vi con là Ích-ma-ên trong khi đứa con Chúa ha cho ông bà Áp-ra-ham vn chưa chào đời. 

Mi quan h không tđẹp gia A-ga và Sa-ra
Dù Kinh Thánh không ghi li nhiu v mi quan h gia Sa-ra và A-ga trong thi gian này nhưng chúng ta có th tưởng tượng được s căng thng và ganh t gia hai người. Khi Ích-ma-ên chưa sinh ra, mi quan h gia Sa-ra và A-ga đã không tt đẹp. A-ga khinh khi Sa-ra, còn Sa-ra thì ganh ghét A-ga. Khi hai người đàn bà cùng yêu thương hay có quan h mt thiết vi cùng mt người đàn ông thì không th nào thương nhau hay hòa thun vi nhau, đó là điu t nhiên. Hơn na, trong hoàn cnh ca Sa-ra, mi ngày nhìn thy đứa con trai mà A-ga đã sinh cho chng mình có l bà càng bun gin và ganh tc, nht là khi li Chúa ha cho bà vn chưa thành s tht. Ch đợi li Chúa ha được thành trong sut mười bn năm trong mt hoàn cnh như thế không phi là d. Nhưng sau khi Y-sác ra đời, s căng thng gia Sa-ra và A-ga không gim bt mà li còn gia tăng. Bây gi không ch có s ganh t gia hai bà m mà còn có s cnh tranh quyn li gia hai dòng con. Y-sác tuy nhtui hơn nhưng là con ca bà ln, còn Ích-ma-ên, tuy ln tui hơn nhưng là con ca bà nh. Không nhng thế, Ích-ma-ên là con ca nô l, còn Y-sác là con ca li ha. S đố k gia hai bà m đã nh hưởng đến haiđứa con. Y-sác còn nh không biết gì, nhưng Ích-ma-ên, có l qua nhng chuyn m k li, cũng không ưa Y-sác. 

Và sau đó, trong ngày l mng Y-sác thôi bú, bà Sa-rai hu như không chp nhn s có mt ca A-ga và Ích-ma-ên trong gia đình bà na. Kinh Thánh ghi li như sau: “Khi Y-sác ra đời thì Áp-ra-ham đã được mt trăm tui. ... Đứa tr ln lên thì thôi bú. Chánh ngày Y-sác thôi bú, Áp-ra-ham bày mt tic ln ăn mng. Sa-ra thy đứa trai ca A-ga, người Ê-díp-tôđã sinh cho Áp-ra-ham cười ct thì người nói vi Áp-ra-ham rng: Hãyđui con đòi vi con nó đi đi, vì đứa trai ca con đòi này s chng được kế nghip cùng con trai tôi là Y-sác đâu. Li này ly làm bun lòng Áp-ra-ham lm, vì c con trai mình” (Sáng 21:5, 8-11). 

lady_arms_up




Bng chng rõ ràng v mi quan h không tt đẹp gia Sa-ra và A-ga là trong ngày tic mng Y-sác thôi bú, vì Ích-ma-ên nho cười, Sa-ra đã xin Áp-ra-ham đui c hai m con A-ga ra khi nhà. Theo l ca người Do Thái, khi đứa bé được khong ba tui thì thôi bú, và Áp-ra-ham đã m mt tic lnăn mng. Nếu Y-sác được ba tui thì Ích-ma-ên lúc đó khong mười by tui. Trong ba tic này Ích-ma-ên nho cười Y-sác. Thy điu đó bà Sa-ra không chu được nên xin Áp-ra-ham đui A-ga và Ích-ma-ên đi. Tht ra, đây ch là git nước cui cùng khiến cho nước trong ly tràn ra mà thôi. Cũng có th  nh hưởng ca hai bà m mà hai đứa con trong giađình cũng không có mi quan h tt vi nhau. Bà Sa-ra có l mun đui hai m con A-ga t lâu nhưng không có lý do chính đáng, hơn na bà không chc mình có th sinh con cho Áp-ra-ham như li Chúa ha hay không. Bây gi đã có Y-sác, là đứa con kế t do chính mình sinh ra, Sa-ra thy không còn lý do gì phi chu đựng hai m con A-ga na. Hơn na Sa-ra nghĩ, nếu tiếp tc để hai m con A-ga sng trong gia đình, mt ngày kia bà s phi chia gia tài cho Ích-ma-ên, vì đó cũng là con ca Áp-ra-ham. Vì lòng ích k và ganh ghét, Sa-ra đã làm áp lc để Áp-ra-hamđui A-ga và đứa con trai đi. 

Trong ngày tic mng Y-sác thôi bú, cũng có th A-ga bun vì con ca bà không được ưu đãi như thế, còn Ích-ma-ên cũng ganh t nên đã cười ct và trêu chc Y-sác. Ch “cười ct” trong Sáng thế ký 21:9 trong nguyên ng có nghĩa là chế giu, nho báng; dùng li nói, ging nói hay tiếng cười để bày t lòng khinh khi, khinh mit. Sa-ra nhìn thy nhngđiu Ích-ma-ên làm, bàø vn đã không ưa Ích-ma-ên, bây gi cu bé còn trêu chc, cười ct vô l, Sa-ra không th chp nhn được nên bà bo Áp-ra-ham đui hai m con A-ga đi. Ngày nào A-ga và Ích-ma-ên còn  trong nhà, Sa-ra không nhng còn phi nhìn thy nhng người khinh khi chế nho bà nhưng s có mt ca hai người cũng nhc cho bà nh li lm ln lao ca bà trước kia. Vì thế, cách đơn gin nht để gii quyết vn đề  đui hai m con A-ga đi. Ln này, Sa-ra không nhng mun đui m con A-ga ra khi nhà và ra khi gia đình bà nhưng cũng vĩnh vin ra khi cuc đời bà. 

Ni kh ca Áp-ra-ham
Tuy Kinh Thánh ch ghi my câu ngn ngi nhưng chúng ta có th tưởng tượng được tình trng căng thng trong gia đình Áp-ra-ham. Thay vì vui mng được bế trong tay đứa con mà Chúa ha ban cho mình đã bao nhiêu năm nay, và sung sướng trong ngày tic mng Y-sác thôi bú, trong gia đình Áp-ra ham có s đố k và ganh ghét, s có mt ca Ích-ma-ên đã khiến nim vui ca Sa-ra và Áp-ra-ham không trn vn. Tht ra, Áp-ra-ham đã rt bun lòng trước nhng s vic xy ra, nht là trước li yêu cu ca Sa-ra. Kinh Thánh cho biết, khi Sa-ra yêu cu đui mcon A-ga ra khi nhà, Áp-ra-ham rt đau bun trước li yêu cu đó vì ông cũng thương yêu Ích-ma-ên. T ngày Áp-ra-ham đi ra ngoài ý Chúa và làm theo li v cho đến lúc này, ông đã phi đối din vi nhng chuyn tht nan gii. Nan đề ca gia đình Áp-ra-ham cũng là điu chúng ta thy trong nhiu gia đình ngày nay. S căng thng, đố k, ganh ghét là điu không th tránh được trong nhng gia đình có nhiu v, nhiu chng và nhiu dòng con khác nhau. 

Chương trình ca Đức Chúa Tri khi thiết lp hôn nhân là, hôn nhân là kết hp gia mt người nam và mt người n, và hai người ràng buc vi nhau sut đời. Vì bn tính ti li, con người đã đi ra ngoài chương trình tt đẹp ca Chúa, đã làm theo ý riêng, chy theo nhng ham mun riêng. Nhiu người không tôn trng hôn nhân, không ràng buc vi v/chng sut đời nhưng thay v đổi chng mt cách d dàng hoc không chung thy vi nhau và phm ti ngoi tình. T đó sinh ra nhiu nan đề trong gia đình. Kết qu là gia đình thiếu hip nht, yêu thương nhưng đầy dy tranh cnh và ganh ghét. Hu qu mà Áp-ra-ham và Sa-ra phi gt ly khi làm theo ý riêng là gia đình mt yên vui hnh phúc. Tương t như thế, ngày nay nhiu gia đình trong hi thánh ca Chúa cũng sng trong tình trng thiếu yên vui hnh phúc vì chúng ta đã đi theo ý riêng thay vì sng theo li Chúa dy. Xin Chúa giúp chúng ta nhìn thy nhng khó khăn trong gia đình Áp-ra-ham cũng như nhng gia đình trong hoàn cnh tương t chung quanh chúng ta, và quyết tâm sng theo tiêu chun ca Kinh Thánh, gi cho quan h v chng được bn cht tt đẹp cho đến cui cùng. Sng theo Li Chúa dy, chúng ta có th phi hy sinh, phi chu thit thòi v mt mt nào đó nhưng Chúa s ban phước li cho đời sng chúng ta và gia đình chúng ta bi phn hơn. 

Dù Áp-ra-ham đã lm li và bây gi phi gt hái kết qu ca lm li đó,Đức Chúa Tri vn yêu thương ông và giúp ông gii quyết nan đề. Kinh Thánh ghi: “Đức Chúa Tri phán cùng Áp-ra-ham rng: ngươi ch bun bc vì con trai và con đòi ngươi. Sa-ra nói th nào, hãy nghe theo tiếng người nói; vì do nơi Y-sác s sanh ra dòng dõi lưu danh ngươi. Ta cũng s làm cho đứa trai ca con đòi tr nên mt dân, vì nó cũng do nơi ngươi mà ra” (c.12,13). S dĩ li yêu cu ca Sa-ra khiến Áp-ra-ham bun vì Ích-ma-ên cũng là con ca ông, cũng t gan rut ông mà ra. Sau gn mười by năm sng bên cnh Ích-ma-ên, gia hai cha con có mt sgn gũi, yêu thương nên Áp-ra-ham không mun đui Ích-ma-ên và A-ga đi. Nhưng Đức Chúa Tri bo ông hãy làm theo li Sa-ra. Chúa ha Ngài cũng s ban phước cho Ích-ma-ên và khiến con cháu ca Ích-ma-ên tr nên mt dân tc hùng mnh, vì Ích-ma-ên cũng t nơi Áp-ra-ham mà ra. Và mt ln na, Áp-ra-ham đã vâng li Chúa. Kinh Thánh ghi nhưsau: “Áp-ra-ham dy sm, ly bánh và mt bu nước, đưa cho A-ga, đểcác món đó trên vai nàng, ri đui đi” (Sáng 21:14). 

A-ga ra khi nhà Áp-ra-ham và được thiên s cu giúp ln th hai
Vi li ha ca Chúa, sáng hôm sau, Áp-ra-ham dy sm, chun blương thc và nước ung cho hai m con A-ga ri vĩnh vin chia tay hai người. Tht là mt hình nh thương tâm. Mt người đàn bà vi đứa con trong tui thiếu niên làm sao có th sng còn trong đồng vng nguy him, đầy thú d. Áp-ra-ham lo ngi lm, nhưng vi đức tin nơi li ha ca Chúa, ông bng lòng cho hai m con A-ga lên đường. A-ga và Ích-ma-ên đi trong đồng vng được ít lâu thì hết nước ung. Thy con sp bchết vì khát, A-ga kêu khóc, và thiên s ca Chúa đã đến cu giúp. Chi tiết này cũng được Kinh Thánh ghi li như sau: 
“Nàng A-ga ra đi, đi dông dài trong đồng vng Bê-e-Sê-ba. Khi nước trong bu đã hết, nàng để đứa tr dưới mt ci cây nh kia, đi ngi đối din cách xa xa dài chng mt khong tên bn; vì nói rng: Ôi, tôi nnào thy đứa tr phi chết! Nàng ngi đối din đó, ct tiếng la khóc.Đức Chúa Tri nghe tiếng đứa tr khóc thì thiên s ca Đức Chúa Tri ttrên tri kêu nàng A-ga mà phán rng: Hi A-ga, ngươi có điu chi vy? Ch s chi, vì Đức Chúa Tri đã nghe tiếng đứa tr  đâu đó ri. Hãyđứng dy, đỡ ly đứa tr và giơ tay nm nó, vì ta s làm cho nó nên mt dân ln” (Sáng 21:14-18). 

Hoàn cnh tuyt vng ca A-ga đã tr thành cơ hi cho Đức Chúa Tri bày t quyn năng và tình yêu ca Ngài. Đây cũng là điu thường xy ra trong cuc đời người tin Chúa. Khi chúng ta gp hon nn và đến bướcđường cùng, nếu chúng ta kêu cu Chúa vi lòng nh cy hoàn toàn, Chúa s đoái nghe và bày t quyn năng ca Ngài để gii cu chúng ta. Sau đó, Chúa m mt A-ga và bà nhìn thy mt cái giếng nước gn đó. Bà múc nước cho hai m con ung và nh đó hai m con được cu sng. Khi A-ga đi khi nhà ch, Áp-ra-ham cho bà mt bình nước, và chng bao lâu bình nước cn. Trong khi đó Chúa cho A-ga mt cái giếng nước và cái giếng đã nuôi sng hai m con A-ga trong bao nhiêu năm. S tiếp tr ca Chúa bao gi cũng đúng vi điu chúng ta cn và luôn luôn dưdt. Kinh Thánh cho biết, Đức Chúa Tri vùa giúp Ích-ma-ên, hai m con tiếp tc sng trong đồng vng Pha-ran. Đứa tr ln lên, có tài bn cung và sng v ngh săn bn. 

Đức Chúa Tri đã làm thành li ha ca Ngài, khiến con cháu Ích-ma-ên tr nên mt dân tc hùng mnh, nhưng điu đáng tiếc là A-ga đã quay tr v ngun gc th hình tượng ca mình. A-ga cưới cho Ích-ma-ên mt người v Ai-cp, và con cháu Ích-ma-ên không nhìn biết Đức Chúa Tri, không th phượng Ngài và sau này h tr thành ging dân -rp, là giòng ging thù nghch vi dân Israel, con cháu Áp-ra-ham và là tuyn dân ca Chúa. Ging người -rp cũng là con cháu Áp-ra-ham, nhưng tÍch-ma-ên mà ra, và người ta tin rng, Mohammed, người sáng lp ra Hi giáo là t dòng dõi Áp-ra-ham và A-ga mà ra. Nhóm người theo Hi giáo ngày nay rt đông và mnh, tuy h nói là h th Đức Chúa Tri nhưng luôn chng nghch vi người Do Thái, tuyn dân ca Chúa. 

lady_crying




S đồ Phao-lô khi viết thư cho các tín hu ti thành ph Ga-la-ti có nhc đến A-ga và Sa-ra, như là hình bóng v hai giao ước cũ và mi. Ông trách các tín hu thi đó sng theo giao ước cũ ca lut pháp mà không theo giao ước mi bi đức tin trong Chúa Cu Thế Giê-xu. Tên bà A-ga được nhc đến khi s đồ Phao-lô dùng câu chuyn A-ga và Ích ma-ên, Sa-ra và Y-sác làm hình bóng cho vn đề ông trình bày. Phao-lô nói: Ích-ma-ên là con ca người n nô l còn Y-sác là con ca người nt ch. A-ga và Ích-ma-ên tượng trưng cho lut pháp, còn Sa-ra và Y-sác tượng trưng cho ân đin trong Chúa Cu Thế. Khi Y-sác đến thì Ích-ma-ên phi b loi b. Tương t như thế, lut pháp là giao ước tm, trong mt thi gian cho con dân Chúa. Khi Chúa Giê-xu đến ban cho chúng ta ân đin và s cu ri, chúng ta không còn phi sng dưới lut pháp na. Li dy này được ghi trong thư Ga-la-ti 4:21-31. 


Minh Nguyên

Related Posts

0 nhận xét